၂၀၂၅ ၊ ဩဂုတ် ၉
    ဆရာကျော်ဝင်း ဘာသာပြန်တဲ့ 'တော်လှန်ခေတ်'နှစ်တွဲကို အတော်ကြိုးစားပြီး ဖတ်ခဲ့ရပါတယ်။ ကြိုးစားပြီး ဖတ်ခဲ့ရတယ်ဆိုတာက အကြောင်းအရာတွေက ကျပ်ညှပ်ပြွတ်သိပ်နေလို့ပါပဲ။ တော်လှန်ခေတ် အတွဲ (၁)ကို ၂၀၂၄ နိုဝင်ဘာလမှာ၊ အတွဲ(၂)ကို ၂၀၂၅ ဖေဖော်ဝါရီလမှာ ပါရီစာပေက ထုတ်ဝေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ မူရင်းက AGE OF REVOLUTIONS  ဖြစ်ပြီး ရေးသူက FAREED ZAKARIA ဖြစ်ပါတယ်။ ဇာခါရီရာဟာ အိန္ဒိယဇာတိဖွား၊ ထင်ရှားတဲ့ အမေရိကန် ဂျာနယ်လစ် တစ်ဦးဖြစ်တယ်။ ယေးတက္ကသိုလ်မှ BA ဘွဲ့၊ MA နှင့် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ ပါရဂူဘွဲ့ (Ph-D) ကို ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်က ရရှိခဲ့တယ်လို့ မိတ်ဆက်ပေး ထားပါတယ်။
    'ဇာခါရီရာမှာ ထင်ရှားသော အယ်ဒီတာတစ်ဦးလည်းဖြစ်သည်။ Foreign Affairs (1992), Newsweek (2000-2010) နှင့် Time (2010-2014)  တို့တွင် အယ်ဒီတာအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ယခုလောလောဆယ်တွင် CNN သတင်းဌာန၏ GPS အစီအစဉ်မှူးအဖြစ် တာဝန်ယူထားသည်။ (GPS (Global Public Square) ဆိုသည်မှာ ကမ္ဘာ့ရေးရာများ၊ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနှင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီး၏ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးအခြေ အနေတို့ကို အတွင်းကျကျ တင်ဆက်နေသော အစီအစဉ်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာ ခေါင်းဆောင်များ၊ ပေါ်လစီ မိတ်ကာများနှင့်လည်း အင်တာဗျူးများကို အခါအားလျော်စွာ တင်ဆက်လေ့ရှိသည့် ကမ္ဘာကျော် အစီအစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။
    'ထို့ထက် The Washinton Post သတင်းစာကြီးတွင် အပတ်စဉ်ရေးနေသော ဇာခါရီရာ၏ ဆောင်းပါးတွေမှာ ပရိသတ်အင်နှင့်အားနှင့် ရှိသည်။ Foreign Policy မဂ္ဂဇင်းကြီး၏ အကဲဖြတ်ချက်အရ ၂၀၀၉ ခုနှစ် မှ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်း ၁၀ နှစ်တာကာလတွင် ဇာခါရီရာမှာ ဂလိုဘယ်တွေးခေါ်ပညာရှင် ၁၀ ဦးတွင် တစ်ဦးအပါအဝင်ဟု သိရသည်။ ယခုအချိန်ထိ ထွက်ပြီးဖြစ်သော သူ၏ စာအုပ်ငါးအုပ်မှာ ရောင်းအားအကောင်းဆုံး စာရင်းဝင်ဖြစ်သည်ဟု New York Time သတင်းစာကြီးက စာရင်းပြုစုထားသည်'လို့ ဆရာ ကျော်ဝင်းက မိတ်ဆက်ပေးထားပါတယ်။
    'ဘာသာပြန်သူ၏ အမှာ'တွင် ဇာခါရီရာရဲ့ တော်လှန်ရေးအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက် နှစ်မျိုးကို ဖော်ပြထားပါတယ်။ 'တော်လှန်ရေး' (Revolution) ဆိုသော ဝေါဟာရကို ပထမဆုံးအသုံးပြုသည်မှာ သိပ္ပံပညာဖြစ်သည်။ ပထမဆုံး အသုံးပြုခဲ့သူမှာ နက္ခတ္တပညာရှင် 'နီကိုလပ် ကိုပါးနီးကပ်စ်'ဖြစ်သည်။ ၁၅၄၃ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ေ၀သော သူ၏ ကောင်းကင်ဘုံမှလာသော နယ်ပယ်များ၏ တော်လှန်ရေး (on the Revolution of  Heavenly Spheres)ဆိုသော ကျမ်းတွင် သုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သူသုံးသည့် အဓိပ္ပာယ်မှာ အရာဝတ္ထုတစ်ခု၏ ပုံသေတပ် ဆင်ထားသော ဝင်ရိုးတစ်ခုကို ဗဟိုပြုပြီး တည်တည်ငြိမ်ငြိမ် လည်ပတ်နေသည့် ဖြစ်စဉ်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ စကားလုံးက ဖော်ပြသည့် အညွှန်းမှာ 'အစီအစဉ်ကျမှု၊ တည်ငြိမ်မှု၊ ပုံစံကျမှုနှင့် အရာဝတ္ထုတို့၏ မူလအနေအထားသို့ အမြန်ပြန်သွားသည့်လှုပ်ရှားမှု' ဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ 'တော်လှန်ရေး'၏ မူလပထမ အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်ပါသည်။'
    'ပထမ အဓိပ္ပာယ်နှင့်သုံးပြီး ချက်ချင်းဆိုသလိုပင် နိုင်ငံရေးဘက်မှ အဆိုပါ 'တော်လှန်ရေး'ဆိုသည်ကို ယူသုံးသည်။ သို့တစေ ပထမအဓိပ္ပာယ်နှင့်မတူ။ 'ရုတ်ခြည်းသဘောဆောင်သော၊ အရင်းအမြစ် အစပြောင်းလဲလိုသော၊ အခြေခံကျသည့် အပြောင်းအလဲတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ အဟောင်းကို ဖြိုချပြီး အသစ်တည်ဆောက်ရမည့် ဖြစ်စဉ်ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ လှုပ်ရှားမှုကြီးတွင် လူတွေမှာ မိမိတို့ မူလနေရာမှ ဝေးရာသို့ ရောက်သွားတော့သည်။ ဤအတွက် ထင်သာမြင်သာသော ဥပမာမှာ 'ပြင်သစ်တော်လှန်ရေး' ပင်ဖြစ်သည်။ ဤသည်ပင် ယနေ့အသုံး များနေကြသော 'တော်လှန်ရေး'ဆိုသည်၏ ဒုတိယ အဓိ ပ္ပာယ်ဖြစ်ပါသည်။' (အတွဲ-၁၊ စာ-၁၄) (စာ-၃၇)
    တော်လှန်ရေးဆိုတဲ့ စကားလုံးက ၁၅၄၃ ခုနှစ် (၁၆ ရာစု)မှာ စတင်အသုံးပြုခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာစာပေမှာ 'တောင်လှန်'ဆိုတဲ့ အရေးအသားကို ပုဂံခေတ်(၁၁ ရာစုအလွန်)ကပင် စတင်သုံး နှုန်းခဲ့ကြောင်း ၂၀၁၀ မတ်လထုတ် ဆရာမောင်ခင်မင် (ဓနုဖြူ)ရဲ့ 'နှစ်တစ်ထောင်ခရီးကို ဖြတ်သန်းခဲ့သော ကျွနု်ပ်တို့ မြန်မာစာ' စာအုပ်မှာ ရပါတယ်။ ဆရာမောင်ခင်မင်(ဓနုဖြူ)ရဲ့ မြန်မာ စာပေခရီး(ပုဂံခေတ်မှကို လိုနီခေတ်အထိ) စာအုပ်ကြီးမှာလည်း ပုဂံခေတ် မြန်မာစာပေအဆင့်အတန်းကို သုံးသပ်တင်ပြထားပါတယ်။ ဆရာမောင်ခင်မင်ရဲ့ ]မြန်မာစာ} စာအုပ်ကြီးနှစ်အုပ်ကို 'မြန်မာစာ ကမ္ဘာတည်သရွေ့'အမည်နဲ့ ဝေဖန်သုံးသပ်ကာ ၂၀၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၆-၁၂ ထုတ် TREND ဂျာနယ်၊ အ တွဲ-၄ အမှတ်-၄ မှာ ဖော်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ 'တော်လှန်'ဆိုတဲ့ စကားနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကောက်နုတ်ဖော်ပြပေး လိုက်ပါ တယ်။
    'ဗုဒ္ဓဘာသာ ထွန်းကားလာခြင်းနှင့်အတူ မြန်မာစာဟာ ပါဠိ၊ သက္ကတ စကားလုံးများဖြင့် ကြွယ်ဝ လာသည်လို့ ဆိုပါတယ်။ မြန်မာစာ ပေါ်စဦးကတည်းက ထိ ရောက်ပြီး လှပတဲ့ စိတ်ခံစားမှု ဖော်ပြနိုင်တဲ့ စကားလုံးတွေ သုံးတတ်ခဲ့ပြီလို့ သိရပါတယ်။
    'ရွှေအတိသော ဘုရားသခင်အဆင်း'၊ 'တပ်ရာမဲ့(တပ်မက်မှုမရှိ)'၊ 'မိမိအသက်နှင့်တူသောမျက်စိ မျက်ဆန်နှင့်တူသော မိမိ ချစ်စွာသောလင်'၊ 'ရမ္မက်ကျွန်အဖြစ်မှလည်း တော်လှန်လိုရကား' စသည်တို့ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီမှာ 'ရမ္မက်ကျွန်အဖြစ်မှလည်း တော်လှန်လို ရကား'ဆိုတဲ့ အလွန်အဆင့်အတန်းမြင့်တဲ့ ရေးထုံးအသုံး အနှုန်းဟာ အလွန်ပြင်းပြတဲ့ စိတ်ဆန္ဒအာသီသထဲက ရုန်းကြွထွက်ပေါ်လာတဲ့ စကားလုံး ဖြစ်ဟန်တူပါတယ်။ ရမ္မက်ကျွန်အဖြစ်မှ တော်လှန်ပြီး နိဗ္ဗာန်ကို အရောက်သွားမယ်ဆိုတဲ့ ယုံကြည်ချက် သဒ္ဓါဘယ်လောက်ထိ ခိုင်မာတယ်ဆိုတာကိုလည်း ဖော်ပြနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 'တော် လှန်'ဆိုတဲ့စကားကို 'နိဗ္ဗာန်'နဲ့ ဆက်စပ်ပြီး အသုံးပြုတယ်ဆိုတာကိုလည်း ဖော်ပြနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 'တော်လှန်'ဆိုတဲ့ စကားကို 'နိဗ္ဗာန်'နဲ့ ဆက်စပ်ပြီး အသုံးပြုခဲ့တဲ့ ရှေးမြန်မာတို့ရဲ့ စိတ်ကူးစိတ်သန်းဟာ အလွန်ခမ်းနားကြီး ကျယ်လှပါတယ်။ အနောက်တိုင်းမှာ ၁၆ ရာစုလောက်ကမှ စတင်အသုံးပြုခဲ့တဲ့ စကားလုံး ပုဂံခေတ်မြန်မာက ၁၁ ရာစုလောက်မှာကတည်းက အထူးပြုသုံးနှုန်းရေးသားခဲ့တာ အံ့သြဂုဏ်ယူဖွယ် ဖြစ်ပါတော့တယ်။
    ဇာခါရီရာရဲ့ တော်လှန်ခေတ်စာအုပ်ကို သမာသမတ်ကျတဲ့ စာအုပ်လို့တော့ မဆိုနိုင်ဘူး။ '၁၆၀၀ ပြည့်မှ မျက်မှောက်ခေတ်အထိ တော်လှန်ရေးများ'လို့ ရည်ညွှန်းထားပေမယ့် ကမ္ဘာကို ကိုင်လှုပ်ခဲ့တဲ့ တော်လှန်ရေး ကြီးနှစ်ခုကို ချန်ထားခဲ့ပါတယ်။ ဆိုဗီယက် ရုရှားမှာဖြစ် ပေါ်ခဲ့တဲ့ '၁၉၁၇ မဟာအောက်တိုဘာ တော်လှန်ရေးကြီး'နှင့် ၁၉၄၉ မှာ တရုတ်ပြည်သူ့ သမ္မတနိုင်ငံကို အောင်မြင်စွာ ထူထောင်နိုင်ခဲ့တဲ့ မော်စီတုံး ဦးဆောင်တဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့တော်လှန်ရေးကြီးတို့ကို 'တော်လှန်ခေတ်' စာအုပ်မှာ ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပါဘူး။
    ဇာခါရီရာက ဒီလို အကြောင်းပြ ရှင်းလင်း ထားပါတယ်။
    'အချို့သော တော်လှန်ရေးများမှာ ကျွန်တော် ဆွေးနွေးခဲ့သော တော်လှန်ရေးများ၏ တိုက်ရိုက်စေ့ဆော်မှုဖြင့် ပေါ်ထွက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ 'လီနင်'၏ ရုရှားတော် လှန်ရေးဆိုလျှင် ပြင်သစ်တော်လှန်ရေးကို အသိရှိရှိနှင့် ငှားယူလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ 'မော်'၏ တရုတ်တော်လှန်ရေးမှာလည်း အလားတူပင်ဖြစ်သည်။ ဤသို့ ငှားယူဆောင်ရွက်ကြရာတွင် ပြင်သစ်တော်လှန်ရေး၏ မွှေနှောက်ဖျက်ဆီးနိုင်သော အကျိုးဆက် တွေပါ ပါလာသည်။ ကျွန်တော့်အနေဖြင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှ တော်လှန်ရေးအသီးသီးတွင် အချိန်မဖြုန်းတော့ဘဲ ပင်မဖြစ်သည့် အနောက်တိုင်း ဇာတ်ကွက်ကိုသာ ရွေးချယ်လိုက်ပါတယ်။ အဆိုပါ အနောက်တိုင်း ဇာတ်ကွက်သည်သာ နေရာအနှံ့မှ နိုင်ငံရေးအပေါ် ရှည်ကြာစွာ အရိပ်ထိုးနေမည့် အဓိကကျော ရိုးဇာတ်လမ်းကြီး ဖြစ်နေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။' (အ တွဲ -၁၊ စာ-၅၉)
    အနောက်တိုင်းဇာတ်ကွက်တွေကို တရုတ်နှင့် ရုရှားတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးဇာတ်ခုံပေါ်မှာ ဘယ်လိုမှ တင်ဆက်လို့ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ဒါကြောင့်လည်း ဇာခါရီရာက မရိုးမသား ချန်လှပ်ထားခဲ့တာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ လီနင်ဦးဆောင်တဲ့ ဗော်လ်ရှီဗစ်တို့ရဲ့ မဟာအောက်တိုဘာတော် လှန်ရေးကြီးကို ပြင်သစ်တော်လှန်ရေးကို ငှားယူထားတာလို့ သေးသိမ်အောင် လုပ်ပစ်ပါတယ်။ မော်ဦးဆောင်တဲ့ တရုတ်တော်လှန်ရေးကိုလည်း ထိုနည်းလည်းကောင်း ပါပဲ။ ရုရှားနှင့် တရုတ်တော်လှန်ရေးတို့ဟာ ဆိုရှယ်လစ် ကွန်မြူနစ် လူ့အဖွဲ့အစည်း တည်ဆောက်ဖို့ ရည်ရွယ်ချက်ချင်း တူညီကြသော်လည်း တော်လှန်ရေးရဲ့ ဖြစ်ပေါ် တိုးတက်မှုနဲ့ ဖြတ်သန်းပုံချင်း မတူညီကြပါဘူး။ တရုတ်က ရုရှားတော်လှန်ရေးကို ပုံတူကူးချတယ်။ ငှားယူတယ်လို့ လုံး၀ မပြောနိုင်ပါဘူး။ ဒီလိုပဲ ရုရှားတော်လှန်ရေးကိုလည်း ပြင်သစ်တော်လှန်ရေးကို ငှားယူတယ်လို့ လုံး၀မဆိုအပ်ပါဘူး။ ပြင်သစ်တော်လှန်ရေးက 'လွတ်လပ်ရေး၊ ချစ်ကြည်ရေး၊ ညီမျှရေး' လို့ ကြွေးကြော်ထားပြီး ရုရှားတော်လှန်ရေးက လူတန်းစားလွတ်မြောက်ရေးနဲ့ ပစ္စည်းမဲ့အာဏာ တည် ဆောက်ရေးကို ဦးတည်ထားပါတယ်။ ပြင်သစ်တော်လှန်ရေးက အကြမ်းဖက်မှုတွေနဲ့ ကျဆုံးသွားပြီး ရုရှားတော်လှန်ရေးကတော့ ကမ္ဘာကြီးက ငေးကြည့်ရလောက်အောင် အောင်ပွဲခံခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်တော်လှန်ရေးမှာ သီးခြားဝိသေသလက္ခဏာရှိနေပြီး ပြည်သူ လူထုရဲ့ အောင်ပွဲက အလွန့်အလွန် ကြီးကျယ်ခမ်းနား လှပါတယ်။ ရုရှားနှင့် တရုတ်ပြည်သူတို့ရဲ့အောင်ပွဲကို 'တော်လှန်ခေတ်' စာအုပ်ထဲက ပထုတ်ထားတာ ဟာ သန်းပေါင်းများစွာသော ပြည်သူလူထုကို မျက်နှာလွှဲခဲပစ် လုပ်လိုက်တာပါပဲ။
    အမေရိကန်ရဲ့ ဗိုလ်ကျစိုးမိုးမှု၊ နှာတစ်ဖျား အသာလေးနဲ့ ရှေ့က ပြေးနေတာကို ဖိအားပေးလာနိုင်တဲ့ တရုတ်နှင့်ရုရှားကို ဇာခါရီရာ လိုလားပုံမရပါ။ အထူးသဖြင့် ရုရှားကို ပိုပြီး မျက်မုန်းကျိုးနေပုံရပါတယ်။ ရုရှားကို 'ဖျက်အားပြင်း'၊ 'စစ်သွေးကြွ'စတဲ့ ဝိသေသစကားလုံးတွေနဲ့ ချိုးနှိမ်ထားတာ တွေ့ရပါ တယ်။
    'ပြီးခဲ့သည့် ဆယ်စုသုံးစုကျော်အတွင်း ကမ္ဘာတစ်လွှား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဒီရေကြီး မြင့်တက်လာခဲ့ရာ  'ကျန်ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ အင်အားကြီးလာခြင်း'ဆိုသော ဖြစ်ရပ်တစ်ခုပေါ်ထွက်လာပါသည်။ ဤဖြစ်စဉ် ဖြစ်ရပ်ကြီးအတွင်းတွင် တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ဘရာဇီးနှင့် တူရကီတို့မှာ အင်အားကြီးလာပြီး ယုံကြည်ချက်များလည်း ပိုမိုခိုင်မာလာကြသည်။ သူတို့ကြားတွင် ဖျက်အားအပြင်းဆုံး အင်အားစုနှစ်ရပ်မှာ 'တရုတ်ပြည် အင်အားကြီးလာခြင်း'နှင့် 'ရုရှား ပြန်လည်အားသစ်လာခြင်း'တို့ ဖြစ်ပါသည်။ ဤအချက်က နိုင်ငံတကာ နယ်ပယ်တွင် နက်ရှိုင်းသော တင်းမာမှုသစ်များကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။' (အတွဲ-၁၊ စာ-၅၀)
    ကမ္ဘာ့ပြဿနာများအတွက် လက်သည်ရှာရာမှာ ရုရှားနှင့်တရုတ်ကို အလွယ်တကူ ဆွဲထုတ်ပြနေတာကတော့ ကြောင်းကျိုးမညီလှဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။ ဘယ်သူမပြု မိမိမှုဆိုတာလို့ အမေရိကန်ဟာ ကိုယ့်အမှားတွေ ကိုယ်ပြန်လည် စစ်ဆေးသင့်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
    'ယနေ့အခါ နိုင်ငံများအကြား အပြောင်းအလဲ များက ပထဝီနိုင်ငံရေး တော်လှန်ရေးကြီးတစ်ခုကို မွေးထုတ်လျက်ရှိနေသည်။ တိုင်းပြည်တော်တော်များများ US ဦးဆောင်သော လစ်ဘရယ် ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်ကို စိန်ခေါ်လျက်ရှိနေကြသည်။ အထူးသဖြင့် ရည်မှန်းချက်ကြီးသော တရုတ်ပြည်နှင့် ရန်လိုမောက်မာသော ရုရှားတို့ ဖြစ်သည်။ တရုတ်ပြည်မှာ သူ့တိုင်းပြည်ကို အဓိကအင် အားကြီးနိုင်ငံအဆင့်သို့ တွန်းပို့ လိုက်သည့် စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှင့် တက္ခနိုလိုဂျီတော်လှန်ရေးကြီးကို အရင်းခံသည်။ ဗလာဒီမာပူတင် လက်အောက် ရုရှားကမူ အမှတ်အသားသရုပ် နိုင်ငံရေးကို ကကြိုးဆင်ပြီး သူ့နိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံကျဆင်း မှုကို တုံ့ပြန်နိုင်ရန် 'စစ်သွေးကြွဇာတိ မာန်'ကို ပြသလျက်ရှိနေသည်။' (၎င်း၊ စာ-၅၇)
    အမေရိကန်ဟာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများကို သူ့ရဲ့ပုံတူ ကိုယ်ပွားအဖြစ်သာ ရှုမြင်လိုပုံရပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီနှင့် လူ့အခွင့်အရေးလို နှပ်ကြောင်းပေး အသံကောင်းဟစ်ထားပေမယ့် တကယ့်အနှစ်သာရကတော့ အမေရိကန် အကျိုးစီးပွားသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဗိုလ်ကျစိုးမိုးချင်တာသာ ပဓာနဖြစ်ပါတယ်။
    'အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုမှာ ကျန်ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများကို ကမ္ဘာမှုပြုစေသည့် (Globalize)၊ လစ်ဘရယ် အတွေးအမြင်များ ထွန်းကားစေသည့် (Liberalize)၊ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေးစနစ် ထွန်းကားစေသည့် (Democratize) ဈေးကွက်များ၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းများ၊ နိုင်ငံရေးစနစ်များ အားလုံးမှာ ပွင့်လင်းလာသည်။' (အတွဲ-၁၊ စာ-၄၄)
     သံကို သံဖျက် သံချေးတက်ဆိုသလို အမေရိကန်ဟာ သူ့ရဲ့စံတန်ဖိုးများကို သူကိုယ်တိုင် ဖျက်ဆီးပစ်တဲ့ အခြေအနေကို ဆိုက်ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။ ကြောင်ကြာကြာ ရေမငုပ်နိုင်ဘူးလို့ ဆိုရမည်လား မသိ။ ၂၀၁၆ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့ ပထမအကြိမ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲမှာ ဂလိုဘယ်နှင့် လစ်ဘရယ်မျက်နှာ ဖုံးတွေ ကွာကျသွားခဲ့ပါပြီ။
    'ထရမ့်၏ နာရီနှင့်ချီကြာလေ့ရှိသော ရွေး ကောက်ပွဲ မဲဆွယ်မိန့်ခွန်းတွေကို 'လမ်းကြောင်းလေး ရပ်'ဖြင့် အကျဉ်းချုံးဖော်ပြနိုင်သည်။ 'တရုတ်တွေက ခင်ဗျားတို့ စက်ရုံတွေကို သူတို့နိုင်ငံ သယ်သွားကြပြီ'၊ 'မက္ကဆီကန်တွေက ခင်ဗျားတို့အလုပ်တွေကို လုယူကုန်ပြီ'၊ 'မွတ်ဆလင်တွေက ခင်ဗျားတို့ကို သတ်ဖို့ ကြိုးစားနေကြပြီ'၊ 'ကျွန်တော့်အနေနဲ့ ဒီအရာအားလုံးကို မှောက်လှန်ပြောင်းလဲပစ်ပြီး အမေရိကကို နောက်တစ်ကြိမ် ကြီးကျယ်ခမ်းနားအောင် ဆောင်ရွက်တော့အံ့'။ ဤသည်ပင် အမျိုးသားရေးဝါဒ၊ လူမျိုးကြီးဝါဒ၊ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားကာကွယ်ရေးဝါဒနှင့် တစ်ကိုယ် တော်ကျိတ်ဝါဒတို့က ပေးလိုက်သော အမှာစ ကားဖြစ်ပါသည်။' (၎င်း၊ စာ-၃၈)
    ဒီနေရာမှာ ဇာခါရီရာရဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေက အရှိထက် ပိုများသွားတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ အမျိုးသားရေးဝါဒဟာ လူမျိုးကြီးဝါဒ မဟုတ်ပါ။ ဥပမာ-နီပေါလို နိုင်ငံငယ်လေးက သူ့နိုင်ငံ၊ သူ့လူမျိုး အကျိုးစီးပွားကို ပဓာနထား ဆောင်ရွက်ခြင်းဟာ လူမျိုးကြီးဝါဒမဟုတ်ပါ။ အမျိုးသားရေးဝဒါမှာ အမျိုးသား အကျိုးစီးပွားသာ ပဓာနဖြစ်ပါတယ်။ ထရမ့်ရဲ့ 'အမေရိကန် ပထမ'မူဝါဒကို ယခု ၂၀၂၅ ဇူလိုင်လကုန် ပိုင်းမှာ ဂျပန်နိုင်ငံမှာလည်း ဂျပန်ပထမ Japanese First မူဝါဒအဖြစ် ပဲ့တင်သံပေး လိုက်ပါပြီ။ ဂျပန်နိုင်ငံရေး လောကမှာ နှစ်ပေါင်း ၇၀ နီးပါး လွှမ်းမိုးထားတဲ့ 'လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ' LDP ဟာ အထက်လွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲမှာ အကြီးအကျယ် ရှုံးနိမ့်သွားခဲ့ပါပြီ။ Sanseito ပါတီရဲ့ ဂျပန် အမျိုး သားရေးဝါဒ က လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရေစီကို ကျော်တက်သွားပါပြီ။
    'ဒီမိုကရေစီမှာ ၁၀ စုနှစ်အတော်ကြာ ရှေ့ကို တစ်ဟုန်ထိုး တက်သွားခဲ့သော်လည်း ယခုအခါတွင်မူ အမှန်တကယ် နောက်ပြန်ဆုတ်မှုနှင့် ကြုံနေရချေပြီ။ နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ နောက်ပြန်လန်ကျကုန်ကြသည်'လို့ ဇာခါရီရာရဲ့ တော်လှန်ခေတ် အတွဲ(၂)၊ စာ မျက်နှာ ၂၆၀ မှာ ဝန်ခံ ဖော်ပြထားပါတယ်။ အမေရိကန်ရဲ့ အထွေထွေအားနည်းချက်တွေကို ကောင်းစွာရှုမြင်သုံးသပ်မိတဲ့ တရုတ်သမ္မတကြီး ရှီကျင့်ဖျင်က 'အရှေ့မှာ အင်အားကြီးလာပြီ။ အနောက်မှာ ကျဆင်းနေပြီ'လို့ ဥဒါန်းကျူးလိုက်ပါတယ်။
    'တရုတ်ပြည်အနေနှင့် ဗဟိုအချက်အချာနေရာသို့ နီးနီးကပ်ကပ် တိုးဝင်လာပြီး လူသားထုအတွက် ကြီးမားစွာ ဖြည့်ဆည်းပေးရတော့မည့် ခေတ်သစ်တစ်ရပ်သို့ ရောက်ရှိလာပြီ'ဟု ထုတ်ပြန်ကြေညာလိုက်သည်။ (တော်လှန်ခေတ်၊ အတွဲ-၂၊ စာ-၂၈၁)
    ဇာခါရီရာအနေနဲ့ လီနင်ရဲ့ ရုရှားတော်လှန်ရေးနှင့် မော်စီတုံးရဲ့ တရုတ်တော်လှန်ရေးတို့ကို ဥပေက္ခာပြု ချိုးနှိမ်ထားလို့ ရချင်ရပေမယ့် ပူတင်ရဲ့ ရုရှားနှင့် ရှီကျင်းပင်ရဲ့ တရုတ်တို့ကိုတော့ အမေရိကန်ရဲ့ တံစက်မြိတ်အောက်ကနေ မော်ကြည့်ပြီး တော်လှန်ခေတ်ကို လွှမ်းမိုးထားတဲ့ အမျိုးသားနိုင်ငံများအဖြစ် လေးလေးနက်နက် မှတ်တမ်းတင်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
(မြတ်ဘုန်းသစ်)
(TREND News ဂျာနယ်အတွဲ(၄)၊ အမှတ်( ၂၉ ) တွင်ပါရှိသော ဆောင်းပါးအား တဆင့်ပြန်လည်မျှဝေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ )